14 Mart 2017 Salı

Berlin Gezi Programı II

2. Dünya Savaşı ve soykırım temalı programımız Berlin yakınlarındaki Sachsenhausen Toplama Kampı ile devam ediyor.

Berlin'de ulaşım bölümünde bahsettiğim gibi ABC zone kapsayan ulaşım biletiniz varsa Berlin merkezden Sachsenhausen Kampı'na ulaşmak çok kolay. RE 5 ya da RB 12 trenleri ile Oranienburg'a gidip, istasyondan 15-20 dakikalık yürüyüş ile kampa varabilirsiniz. Zaten Google haritaları kullanıyorsanız bir de yurt dışı internet paketiniz varsa, hele de toplu ulaşım cenneti Avrupa'daysanız bir yerden bir yere gitmekten kolayı yok.

Yapacağınız aktarma ve tren saatlerine göre Berlin merkezden kampa ulaşmanız yürüyüş süresi de dahil 1 saatle 2 saat arasında değişecektir.

1936 ve 1945 yılları arasında toplama kampı olarak hizmet veren Sachsenhausen'in bir özelliği de Himmler'in Alman Polisinin başına geldikten sonra inşa edilen ilk kamp olması. Bir başka özelliği de kampın mimari açıdan daha sonra inşa edilecek kamplara örnek olacak şekilde dizayn edilmiş olması.

İnşa edildiği yıllarda mahkumlar için yaklaşık 50 barakanın yer aldığı kampta bugün barakalardan örnek olması için restore edilmiş bir iki tane dışında ayakta olan yok. Aşağıdaki fotoda gördüğünüz gibi, barakaların yerleri zeminde işaretlenmiş.



Fotoğrafta kadraja sadece bir kısmı sığabilen kamp, oldukça büyük bir alanda kurulmuş. İnşa edildiği 1936 yılından, savaşın bittiği 1945 yılına kadar 200.000'den fazla kişinin hapsedildiği kampta, ilk yıllarda Nazi rejiminin siyasi muhalifleri mahkum edilmişken ilerleyen yıllarda bu mahkumlara ırkı, cinsel tercihi ya da engelli olması nedeniyle artan sayıda mahkum eklenmiş.

1939 yılından sonra ise, işgal edilen ülkelerden gelen mahkumlar da bu kampta hapsedilmiş.

Ayrıca yaklaşık 12.000 Sovyet savaş esiri de, bu kampa nakledilerek burada infaz edilmiş. Kamp içerisinde, bu infazlar için esirlerin sağlık kontrolü bahanesiyle bir odanın duvarına dizilip, duvarın arkasındaki askerler tarafından ateşlenen silahlarla infaz edildiği bir düzenek geliştirilmiş. Bu infazlar sırasında ise silah seslerinin duyularak herhangi bir karışıklık çıkmasını önlemek için yüksek sesle marş ve müzik yayını yapılırmış.

Alman ordusu için üretilen ayakkabılar bu kamptaki mahkumlar tarafından test edilirmiş. Kum, beton, toprak gibi değişik bölümlerden oluşan bir parkurda mahkumlar, sırtlarında ağırlık ile günde 30-40 km koşturulurmuş. Naziler için bu kadar işkence yeterli olmasa gerek ki, bu testler esnasında mahkumlara özellikle küçük ayakkabı giydirilirmiş. Bir de kamp yönetimi bu testler nedeniyle ayakkabı üreten firmalardan mahkumların yıpranma payı adı altında ödeme alırmış.

Ayrıca Nazilerin, sahte dolar ve pound basarak İngiliz ve Amerikan ekonomilerini çökertme planları da bu kampta hayata geçirilmiş. Kalpazanlık konusunda yetenekli mahkumları bu kampta gizlice, sahte dolar ve pound üretmek için çalıştırmışlar. Bu konu hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz 2007 yapımı Kalpazanlar (The Counterfeiters) isimli filmi izleyebilirsiniz.

Savaşın kaybedildiğinin anlaşıldığı 1945 yılında, faaliyetlerinin ortaya çıkmasından korkan Nazi'ler tarafından boşlatılan kampta yürüyemeyecek kadar hasta yaklaşık 3.000 mahkum arkada bırakılarak kamp boşaltılmış ve binlerce mahkum bu ölüm yürüyüşünde hayatını kaybetmiş ya da Naziler tarafından öldürülmüş.

Savaşın sona erdiği 1945 yılından sonra ise kamp bu sefer Sovyetler tarafından Sovyet Özel Kampı olarak kullanılmış.

Krematoryum ve infaz birimleri dışında kamp, Nazi yönetimindeki fonksiyonlarını sürdürmüş. Bu seferki mahkumlar ise Nazi geçmişi olsun olmasın, Sovyet rejiminin muhalifleri olmuş. Kampın tamamen kapatıldığı 1950 yılında kampta 60.000 mahkum varmış.

1961 yılından itibaren ise, anti-Faşizmin Faşizim'i yenmesi anısına ulusal bir anıta dönüştürülmüş. Aşağıdaki fotoda, iki ağacın arasında uzaktan görülen anıt, Sachsenhausen Toplama Kampı'nda katledilen 18 farklı milletten kurbanların anısına inşa edilmiş.


"Hayat" ve "toplama kampı" kelimeleri aynı cümlede yan yana anlamsız olsa da, mahkumların günlük hayatlarına ilişkin detaylar, yaşam koşulları, kampta uygulanan cezalandırma yöntemleri, infaz bölümleri geniş kamp alanında dağınık olarak sergileniyor. Bu nedenle Sachsenhasen'i ziyaret etmek isterseniz havanın yağışlı olmadığı bir günü seçin.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder